Grens en ontmoeting
​
De grens en de ontmoeting.
Piet Ziel 24-1 2022
In biodanza kunnen we ons persoonlijk ontwikkelen. Door zicht en gevoel te krijgen over onze persoonlijke ontwikkeling: Ons eigen “individuatieproces”. Het differentiëringsproces dat de individuele persoonlijkheid tot doel heeft. De weg vinden naar die persoonlijkheid noem ik geslaagd leven.
In dit persoonlijk essay vertel ik over de rol van de grens en de ontmoeting. In biodanza zijn dat centrale begrippen.
Sommige mensen raken overspannen doordat ze niet op hun grenzen hebben gelet. Teveel hooi op hun vork nemen. Anderen ontdekken hun kracht niet doordat ze juist teveel grenzen en daaruit voortkomende oordelen trekken en kunnen weinig aan, net zoals de groep waarin ze leven. Maar gelukkig zijn er ook veel mensen die niet bang en onzeker zijn, juist krachtig, open en duidelijk. Hoe kan dat?
Het begrip grens speelt een centrale rol.
Innerlijke ruimte is heilig
“Persoon” komt van het Latijnse persona. Oftewel masker. Door het masker kunnen we begrensd contact leggen. Personare betekent “weerklinken” van stem, in spraak en in de ontmoeting.
De romeinen hadden termini. Grensstenen. Die stenen eerden ze ook, die waren heilig: Het feest van termini.
Daarvan komt het woord termijn. De te respecteren afspraak en tijd.
Sanctus betekent in het latijn heilig. Sancire betekent afbakenen. Datgene wat diep in ons is wordt afgebakend. Heilig dus. Waar lawaai, eisen en verwachtingen geen toegang hebben… Dat blijkt de basis van onze identiteit.
De te respecteren innerlijke ruimte is zogezegd omgeven door een heilige grens. Het is de bescherming van onze ziel. Als we dat niet beschermen vervluchtigt onze identiteit.
Grenzen stellen betekent elkaar over en weer als persoon waarderen en respecteren. (Zonder grenzen opgevoed worden ervaren kinderen als “niet beschermd zijn”. De reactie is agressie om de grens toch uit te lokken…)
De ontmoeting is een evenwicht tussen het elkaar houden aan de grens en het overschrijden ervan. Door ontmoeting ontstaat tijdelijke een vloeiende dynamische grens. Eenwording door begrip of aanraking. Het eigen domein is daarmee na de ontmoeting verrijkt.
Grenzeloosheid eist een tol
Grenzeloze mensen kunnen geen nee zeggen. Tegen verwachtingen, mateloos eten, schulden maken of andere slechte gewoontes.
Of ze zijn hypergevoelig, merken wat anderen voelen en laten hun eigen gevoelens daarmee mengen. Stellen zich bloot aan stemmingen en raken zo weerloos, overspoeld. (Vaak doordat in hun jeugd geen rekening is gehouden met hun eigen grenzen…)
Als je geen eigen grens voelt kan verslaving ontstaan. Invulling van een verdrongen verlangen, als permanente prothese voor de ontnomen moeder. Om als volwassene de eigen grens maar niet te hoeven voelen.
Eenzaamheid ontstaat vaak doordat men zich niet houdt aan de grens van de ander. Als de ander zich door jou geclaimd of belast voelt. Jouw wil opleggen overschrijdt ook grenzen. De ander zal je mijden. Depressiviteit is de uiteindelijke hulpkreet van de ziel tegen de grenzeloosheid.
Advies voor het paradijs
Geluk is je eigen grenzen kennen er liefdevol mee omgaan. Dat helpt tegen spanning. Zorg vervolgens dat dat je jouw grenzen blijft verruimen. Ontplooiingsruimte innemen.
Er is trouwens ook een achterkant van het paradijs. Als je te goed met de ander kunt opschieten. De balans van nabijheid en afstand. Te lang nabij levert agressie. Eigen ruimte is altijd nodig. In iedere sociale relatie.
Het belang van eigen ruimte is heel oud. In het gast-recht bij Joden en Grieken is de vreemdeling onaantastbaar. In de vreemdeling komt iets goddelijks naar je toe. Het onverklaarbare, het numineuze. Om bijvoorbeeld migranten onze cultuur op te dringen, “Verkameraadshaftung” te eisen, beroven we de vreemdeling van zijn identiteit.
CG Jung noemt dit het verschijnsel van “inflatie”. Mensen blazen zich op waardoor ze blind zijn voor de grenzen van de ander.
De boodschap van berusting en moed
De angst voor berusting wordt diep in ons gezien als angst voor de dood. We hebben daarvoor 2 vluchtpogingen (die helaas niet werken):
Proberen bijzonder te zijn.
Optrekken aan een ander (partner, idool)
Wie zijn eigen middelpunt heeft gevonden is beschermd tegen aantasting van zijn grenzen en tegen vluchtpogingen.
De ontmoeting met de eigen begrensdheid is dankbaar te zijn voor elk moment. Innerlijke berusting is het doel. Het contact maken met het innerlijke dat begrenst is, is contact maken met het goddelijke, met liefde.
Als we werken en leven vanuit de troebele bron van “bijzonder willen zijn”, of “idool willen zijn”. Dan werken we hard en agressief, raken we uitgeput en zijn we ontevreden.
Als we werken en leven vanuit de heldere bron van onze eigen heilige geest dan is ons werk speels, zonder uitputting en voelen we ons moe en voldaan.
Overmoed is ver over je grens gaan. Deemoed is de acceptatie van je innerlijke grens. Moed is het blijven verruimen van je grens.
Vrij naar Anselm Grun en Ramona Robben “Grenzen stellen”